Pada zaman dahulu, patung-patung telah dibuat oleh kaum Iban adalah sebahagian daripada ritual penanaman padi bukit yang dikenali sebagai mali umai atau ngemali umai atau nambai umai.
Sebagai pengamal animisme, orang Iban pada masa dahulu akan mengadakan upacara dan perayaan untuk pelbagai majlis.
Daripada merayakan kelahiran seorang bayi kepada menghindari nasib buruk, kegiatan untuk mengawal serangga perosak juga tidak terkecuali.
Banchi yang dijalankan oleh Jabatan Muzium Sarawak mencatatkan ada kira-kira 35 buah tapak patung-patung di seluruh Sarawak.
19 boleh ditemui di bahagian Kuching, Samarahan, Sri Aman dan Betong, manakala 7 boleh ditemui di bahagian Sibu dan Mukah, 3 di bahagian Sarikei, dan 6 di daerah Kanowit.
Kini, masih ada patung-patung tersebut boleh ditemui di Kubu Alice yang terletak di Simanggang atau lebih dikenali sebagai Sri Aman.
Sehingga 2015, Kubu Alice telah dibiarkan sehingga ianya dibina semula dan diubah suai untuk menjadi sebuah muzium warisan.
Kubu berusia 153 tahun itu dinamakan selepas Ranee kedua Sarawak iaitu Margaret Alice Lili de Windt.
Kubu tersebut telah dibina berikutan selepas kemenangan Rajah kedua Sarawak; Rajah Charles Brooke yang menentang Rentap, seorang ketua Iban.
Ia berfungsi untuk mengawal kegiatan Iban dari Saribas.
Walaupun kubu baru itu sendiri adalah satu tarikan utama untuk para pelawat, patung-patung tanah lumpur (baya tanah) yang terletak di kawasan kubu itu juga juga mempunyai tarikan tersendiri dari segi sejarah dan tujuannya pembuatannya yang menarik.
Biasanya patung-patung buaya tanah lumpur akan dibuat dalam bentuk pasangan ; satu perempuan dan satu lelaki yang biasanya akan dibuat sedikit lebih besar daripada yang perempuan.
Kadang-kala, pasangan buaya itu disertai dengan sebuah patung buaya yang lebih kecil, kononnya anak buaya. Sebagai sebahagian daripada upacara penanaman padi bukit, ia bertujuan sebagai alat untuk menbasmi perosak padi seperti belalang, belalang, burung gereja, tikus dan monyet semasa musim rumput (mantun) sebelum padi mula membuahkan hasil biji benih.
Di Kubu Alice, patung-patung buaya yang dibuat adalah pasangan dan kedua-duanya dapat dilihati menghadap ke arah yang sama.
Dengan saiz dua hingga tiga meter panjang dan lebar 0.4 hingga 0.8 meter, kebanyakan patung-patung tersebut akan menghadap ke arah sumber air seperti sungai atau sungai.
Hanya segelintir sahaja yang akan menghadap ke arah kawasan tanah, dan antara contoh yang ada adalah yang seperti yang terletak di Simanggang di mana patung-patung tersebut menghadap kawasan ladang padi atau ke arah matahari terbenam.
Patung-patung lumpur akan sering dibina di kawasan yang rata dan diperbuat daripada tanah yang terletak di sekitar kawasan yang dipilih. Tanah tersebut akan digali dan dibentuk menjadi bentuk sebuah buaya dengan anggota badan yang terulur, kepala lurus dan ekor melengkung.
Kadangkala, selepas upacara telah dilakukan sebuah jalan kecil akan dibina ke arah kawasan ladang padi yang selalunya terletak tidak jauh daripada moncong patung-patung buaya tanah lumpur. Ini untuk memastikan semangat buaya tidak sesat.
Bagi yang terdapat di Kubu Alice, cawan dan pinggan ceramic digunakan sebagai mata dan skala buaya. Tetapi sebelum ini, batu-batu kecil digunakan sebaliknya.
Selain ceramic, biji marmar kaca putih atau syiling juga digunakan. Selain mengawal serangga perosak, patung-patung ini digunakan dalam ritual yang dikenali sebagai gawai minta ari untuk menghentikan musim kemarau.
Biasanya digunakan untuk keadaan cuaca yang teruk, upacara juga dilakukan semasa hujan lebat dan musim banjir, untuk meminta cuaca kering.
Patung-patung itu juga digunakan untuk upacara pelasi menoa yang bertujuan untuk menghindari nasib dan bencana yang buruk.
Walaupun upacara mali umai merupakan upacara yang lama dan menarik, ramai yang mula meninggalkan amalan tersebut atas beberapa sebab yang praktikal.
Kini, oleh kerana ramai masyarakat kaum Iban telah menganut agama Kristian, ramai yang mula meninggalkan upacara lama tersebut.
Selain itu, ramai juga terdorong untuk mengguna racun perosak sebagai alternatif baru untuk mengawal serangga kerana ianya lebih murah dan cepat.
